योगेश रावल
टीकापुर, फागुन १२
कैलालीको पूर्वी क्षेत्रका किसानहरु तत्काल कोल्ड स्टोर निर्माणका लागि दवाव दिने उद्देश्यले रकम संकलन अभियानमा जुटेका छन । उनीहरुले रानी जमरा कुलरीया सिँचाई आयोजना कृषितर्फलाई कोल्ड स्टोर निर्माणका लागि दवाव दिने उद्देश्यले रकम संकलन अभियान थालेको बताए ।

रकम संकलन अभियानको नेतृत्व रानी जमरा कुलरीया मुल कुला समितिले सम्हालेको छ । मुल कुला समितिका अध्यक्ष कुमारराज शाहीले तत्काल कोल्ड स्टोर निर्माणका लागि दवाव दिने उद्देशयले तीनवटै कुला समितिले रकम संकलन गरिरहेको जानकारी दिए । मुल कुला समिति मातहत रानी, जमरा र कुलरीया गरी तीन छुट्टाछुट्टै कुला समिति छन । ‘यो एक किसिमको दवाव नै हो’ उनले भने–‘किसान स्वस्फूर्त रुपमा रकम संकलन गर्न तयार छन ।’

आयोजनाले आफ्नो दोस्रो चरणको कार्यक्रम अन्र्तगत टीकापुरमा कोल्ड स्टोर निर्माण गर्ने लक्ष्य राखेको छ । जसका लागि आयोजनाले झण्डै सवा तीन करोड रुपैयाँ खर्च गर्नेछ । कुल साढे चार करोडको लागतमा निर्माण हुने कोल्ड स्टोरको थप रकम किसानहरुबाट संकलन गरिने उल्लेख छ ।
अध्यक्ष शाहीले सोही रकम शेयरका रुपमा किसानहरुबाट संकलन अभियान थालेको बताए । उनले किसानलाई १० देखी १०० कित्ता शेयर प्रदान गरिने जानकारी दिए । ‘सबै किसानको सहभागिता हुनुपर्नेमा हाम्रो जोड छ’ उनले भने–‘तब मात्रै किसानले आफ्नो सहभागिताको महशुस गर्नेछन ।’

मुल कुला अन्र्तगतका रानी, जमरा र कुलरिया गरी १३ हजार किसानहरुले कोल्ड स्टोरको लागत सहभागिताका लागि शेयर रकम संकलन गर्नेछन । जसमध्ये रानी कुला जल उपभोक्ता समितिमा ३ हजार उपभोक्ता छन् । समितिले रकम संकलन गर्न आर्थिक संकलन उपसमिति समेत बनाएको छ । उपसमितिले माघ २९ गतेदेखि रकम संकलन शुरु गरिरहेको अध्यक्ष श्रीपाल चौधरीले जानकारी दिए । ‘हामीले उपसमिति बनाएर रकम संकलन थालेका छौं’ उनले भने–‘केही रकम जम्मा समेत भैसकेको छ ।’

त्यस्तै जमरा कुलामा ६ हजार सदस्य छन् । अध्यक्ष लालबिर चौधरीले किसानहरुलाई प्रत्यक्ष लाभ होस् भन्नका लागि शेयर सदस्यता दिने गरी रकम संकलन थालेको बताए ।
उता, कुलरिया कुला जल उपभोक्ता समितिमा ३ हजार ५ शय सदस्य छन् । सदस्य किसानहरुले प्रति सदस्य १ हजारको दरले शेयर लिने गरी रकम संकलन भइरहेको अध्यक्ष रविलाल चौधरीले जानकारी दिए । किसानबाट संकलित रकम तीनवटै कुला समितिले आ–आफ्ना जिम्मामा राखेका छन ।

कोल्ड स्टोर निर्माणका लागि आयोजनाले किसानको २५ प्रतिशत लागत सहभागीता खोजेको छ । जुन रकम झण्डै सवा करोड रुपैयाँ हुन आउँछ ।
आयोजनाको कृषितर्फका प्रमुख भरत कँडेलले चालु आवमै कोल्ड स्टोर निर्माणको काम सुरु हुने बताए । उनले आगामी आव भित्र निर्माणको काम सम्पन्न गर्ने गरी गृहकार्य भैरहेको जानकारी दिए । ‘केही प्रकृया बाँकी छ । तर अर्को आर्थिक वर्षमा सक्ने गरी यो वर्ष निर्माण सुरु हुन्छ’ उनले भने–‘कोल्ड स्टोर निर्माणको काममा ढिलाई हुँदैन ।’

उनले कोल्ड स्टोर निर्माणको जग्गाका लागि टीकापुर नगरपालिकासँग छलफल भैरहेको बताए । उनले जग्गा उपलब्ध गराउने बारेमा नगरपालिका तयार रहेको पाईएको बताए ।
किसानहरुले कोल्ड स्टोर सञ्चालन प्रकृया प्रति भने अनभिज्ञता व्यक्त गरेका छन । उनीहरुले किसानको लागत सहभागीतामा निर्माण भएपनि त्यसको सञ्चालन अन्य कुनै व्यक्तिका हातमा जाने हो कि भन्ने चिन्ता व्यक्त गरेका छन । जमरा कुलाका अध्यक्ष लालबिर चौधरीले कुनै व्यक्तिले सञ्चालन गर्ने हो भने कोल्ड स्टोर निर्माणको अर्थ नहुने बताए ।

आयोजना कृषितर्फका प्रमुख कँडेलले भने कोल्ड स्टोर किसानकै मातहतमा सञ्चालन हुने बताए । ‘किसानले शंका नगरे हुन्छ । सञ्चालन प्रकृयामा हाम्रो हस्तक्षेप हुँदैन’ उनले भने–‘आवश्यक सरसल्लाह मात्रै दिने हो ।’
कमाण्ड क्षेत्र भित्रका किसानलाई लक्षित गरी निर्माण हुने कोल्ड स्टोरबाट सिजनमा उत्पादन भएको तरकारी र फलफूललाई भण्डारण गरेर बढी मूल्यमा बिक्री गर्न सकिने उद्देश्यले आयोजनाको छ । जसले किसानको आय श्रोतमा वृद्धि हुने विश्वास गरिन्छ ।

हाल यस क्षेत्रका किसान आफ्नो उत्पादन कोल्ड स्टोरमा राख्न कञ्चनपुरको महेन्द्रनगर वा बाँकेको कोहलपुर जान वाध्य छन । कोल्ड स्टोर निर्माण भएसँगै किसानको यो वाध्यता अन्त्य हुनेछ ।